De kraamkamer van de Mac

Apple Computer in Cork

Ierland is een mooi vakantieland: groen, rustig, mooie natuur, lekker bier en aardige mensen. Maar wanneer een Mac-freak als René Ros op vakantie gaat naar Ierland móet de fabriek van Apple in Cork bezocht worden. Gewapend met veel RAM geheugen in de bovenkamer en een antistatische band om de hiel mocht hij naar binnen.

De Apple-fabriek in Cork produceert 25% van alle Macintosh computers, vrijwel uitsluitend voor de Europese markt. Randapparatuur en monitoren maakt men er echter niet. De moderne fabriek staat in een industriegebied in het noordwesten van Cork en is één van de grotere werkgevers. Cork is een flinke havenstad en heeft een eigen internationaal vliegveld. Handig voor een fabriek met just-in-time aflevering!

De fabriek bestaat al sinds 1980 toen men er Apple II's assembleerde. De eerste Macintosh-modellen verpakte het bedrijf alleen met Europese toetsenborden, kabels en handleidingen. Het werkoppervlak is inmiddels gegroeid van 3700 m2 naar 31.600 m2. Ook het aantal werknemers nam toe: van 100 tot 1200 á 1600 nu.
Door tijdelijke werknemers en nachtploegen in te zetten kan Apple de produktie zonodig met zo'n 40% opvoeren.

Moederborden

De twee grootste afdelingen zijn die voor de fabricage van moederborden (PCB: Printed Circuit Board) en die voor de assemblage van de computers (Systems Operations, kortweg: Systems).
Elke produktielijn kan elk model moederbord of computer maken. De lijnen werken zo veel mogelijk onafhankelijk. Dezelfde ploeg is van begin tot eind verantwoordelijk voor alle stappen van het produktieproces, dus ook voor het testen, zodat elk team zijn eigen resultaat en fouten ziet. En daarbij kijkt men niet alleen naar de kwaliteit, maar ook in hoeverre de geplande produktie gehaald is.

De PCB afdeling bestaat uit vier fabricagelijnen die van een kale printplaat een Macintosh-moederbord maken.
Een groot deel van het proces gaat automatisch en vereist alleen aandacht voor het controleren van de apparatuur en het bijvullen van onderdelen.
Een externe fabrikant levert de kale printplaten. Tegenwoordig voorziet Apple printplaten aan beide zijden van elektronische componenten voorzien, hetgeen speciale stappen tijdens de produktie vereist. Het proces begint als een machine automatisch een printplaat oppakt en op de lopende band plaatst. Vervolgens drukt een ander apparaat soldeerpasta door een matrijs zodat alleen de gaatjes gevuld worden die corresponderen met onderdelen voor de bovenzijde.
Drie machines plaatsen die onderdelen in de uitsparingen. De eerste twee halen kleine onderdelen uit een lange plastic zak die rond een spoel gewikkeld zit. Met de snelheid van een machinegeweer schieten ze de weerstandjes en dergelijke in de printplaat. Daarna gaat de printplaat naar de derde machine.
Deze plaatst de grotere chips, waaronder de PowerPC-processor. Elk van deze chips zitten op een eigen rol en wordt door een robot-arm opgepakt. Via beeldherkenning controleert een computer of alle pennetjes nog recht staan en als dat het geval is, drukt de machine de chip in de printplaat.
Zodra alle componenten voor de bovenzijde zijn geplaatst, gaat de printplaat door een oven om de soldeerpasta te bakken.
Na een visuele inspectie keert men de printplaat om en herhaalt het proces zich met soldeerpasta en onderdelen voor de onderzijde. Natuurlijk moeten de machines de printplaat nu ook weer bakken om de soldeerpasta voor de onderzijde uit te laten harden. maar met een lagere temperatuur, omdat anders de onderdelen aan de bovenzijde (nu ondersteboven hangende) loslaten!
Grote onderdelen, zoals connectoren en geheugensleuven, plaatst men met de hand. Ze worden met soldeertin vastgezet door de printplaat over een tinbad te voeren.
Tenslotte controleert men elk moederbord handmatig en machinaal. Als een werknemer een fout ontdekt, herstelt hij die ter plekke. Treedt een bepaalde fout te vaak op, dan probeert de bemanning van die fabricagelijn zelf de oorzaak op te sporen en te verhelpen.
De moederborden gaan uiteindelijk het magazijn in, totdat Systems ze nodig heeft.

Systems

De afdeling Systems maakt van de losse onderdelen één complete computer. De zogeheten assemblage is duidelijk een arbeidsintensief proces: elk onderdeel wordt met de hand geplaatst en aangesloten.
Ook hier werken de assemblage-lijnen, vijf in getal, vrijwel zelfstandig. De meeste onderdelen komen van andere bedrijven, zoals het metalen frame en de behuizing. "Andere bedrijven zijn daar veel beter in dan wij", aldus de woordvoerder van Apple Cork.
Systems voorziet het frame achtereenvolgens van een moederbord, CD-ROM, voeding, harde schijf en diskette-station. Voor sommige modellen, zoals de PowerBooks, geldt een andere volgorde.
Nog vóór de installatie schrijft men razendsnel test-software op de harde schijven. Op de lopende band sluit men de stroom al aan en start de diagnostische software. Als laatste stap beoordelen de technici de resultaten van deze test. Elke dag zet Apple bovendien een aantal computers apart om ze langere tijd aan de tand te voelen.
Een lopende band transporteert de nieuwe computers, slechts verpakt in een plastic zak, naar de lokalisatie- en verzendafdeling. Eventueel slaat Apple ze eerst een tijdje in het magazijn op. Voor de definitieve lokalisatie gaat de plastic zak weer even open en sluit men de computer aan op een monitor en externe harde schijf. Binnen een minuut is de harde schijf voorzien van de systeemsoftware in de gewenste taal. Op die technologie schijnt Apple een paar patenten te hebben. Maar zou het niet leuk zijn als de Finder ook zo snel kon kopiëren?
Na de lokalisatie gaat de computer met de bijbehorende handleidingen en accessoires de doos in en vervoert de vrachtwagen hem naar bijvoorbeeld het Nederlands distributiecentrum Apeldoorn.

Andere afdelingen

Een aparte afdeling met een eigen assemblagelijn is de CDM-groep. CDM staat voor Customer Driven Manufacturing, oftewel Gebruikers Aangestuurde Fabricage. Wanneer er een bestelling binnenkomt voor grotere aantallen computers met een afwijkende configuratie, kan deze groep daar een eigen assemblagelijn voor maken. Als voorbeeld haalt onze gids de paar duizend PowerBooks aan die voor British Telecom van aparte modems, geheugen-configuratie en software zijn voorzien.
In dezelfde hal waar de moederbord produktie (PCB) plaatsvindt, zetelt de Service afdeling. Alle kapotte moederborden komen daar terug voor inspectie en reparatie. De servicetechnici koppelen terug naar de PCB afdelingen. Dus foutjes ontdekken de PCB-mensen zelf, maar de blunders via de Service afdeling!
Naast afdelingen die software voor nieuwe Macintosh modellen en systeemsoftware vertalen, ontstond ook een eigen onderzoek- en ontwikkel groep. De eerste tv-tunerkaarten werden in Cork ontworpen en bleken zo'n succes dat inmiddels alle tv-tuners van Apple tegenwoordig in Ierland ontwikkelt worden.
Ook een min of meer eigen produkt is de Power Macintosh 8200, die men alleen voor Europa maakt. Het model speelt in op de vraag naar een 7200 computer in een tower-behuizing. Apple Cork is trots op de zelfstandige manier waarop het bedrijf een eigen stempel op de produktlijn drukt.

Ons korte bezoek aan de Macintoshkraamkamer beviel uitstekend. De fabriek maakt een efficiënte indruk, terwijl de sfeer onder het personeel gezellig en informeel overkomt. Een kijkje in het magazijn werd ons helaas niet gegund. Of zou de omvang daarvan wellicht juist een inefficiënte indruk maken?

De Apple medewerkers konden tijdens de lunch lekker buiten in het zonnetje zitten. Mooi vakantieweer dus, maar Cork moest maar overgeslagen worden want daar is voor toeristen niets te vinden.

René G.A. Ros, 1996

Met dank aan Mark B. Johnson, Padriac Allen, Nuala O'Donoghue en Liam Donohoe. Afbeeldingen ter beschikking gesteld door Apple Computer Ltd, Cork.

Dit verslag is eerder verschenen in MacFan (nummer 7), een tijdschrift van Uitgeverij Divo in Zoetermeer. Het is met toestemming van de uitgeverij door de auteur, na een aantal kleine correcties, gepubliceerd op het web. Commerciele distributie is niet toegestaan zonder toestemming van de uitgeverij.